TurcoPundit |
|
|
US foreign policy and Turkish-American relations Şanlı Bahadır Koç
Archives
|
Pazartesi, Ocak 13, 2003
G- ABD 13 Ocak Saddam, Türkiye’nin Çıkarları ve Rasyonellik Türkiye’nin Irak harekatında karşı koyması gereken ABD’nin Saddam’ı devirme arzusu değil, bunu Türkiye’de konuşlandıracağı çok sayıda askerle BM kararı çıkarmadan yapma isteğidir. Irak’ta Saddam rejiminin devrilmesi Türkiye’nin çıkarınadır. Saddam ‘orada kaldıkça’ bu durum K. Irak’taki ‘oluşumu’ kemikleşmektedir. 1991’de 10 yaşında olan K. Irak’taki Kürt çocuklar bugün yirmili yaşlardadır ve Irak merkezi otoritesi ile ilgili hatırladıkları sınırlıdır. Saddam devrilmez ve K. Irak’taki Kürt yönetimi gelişir ve kökleşirse, tüm yetişkin hayatları fiilen bağımsız Kürt yönetimi altında geçmiş bu kişileri tekrar Bağdat’a bağlanmaya ikna etmek çok daha güç olacaktır. Bu anlamda her geçen gün Irak’ın toprak bütünlüğünü aşındırmaktadır. Ayrıca, Irak’taki mevcut rejim ve onun başta ABD olmak üzere uluslararası toplum ile sorunlarından kaynaklanan gerilim ortamı, direk ve ya dolaylı olarak, ya da başka bazı faktörlerle birleşerek, Türkiye’nin Orta Doğu ile ticaretinin potansiyel seviyesinin gerisinde kalmasına, dış yatırımcının Türkiye’ye gelmekten kaçınmasına, Türk inşaat şirketlerinin bu ülkenin yeniden inşasından alabilecekleri payın gerçekleşmemesine, Türkiye’ye yabancı turistin gelmemesine, Türkiye’nin dış kredi için ödediği risk payının artmasına neden olmaktadır. Irak’ta Türkiye için ideal çözüm, ABD’nin Irak’ta rejim değişikliğini BM kararı çıkartarak, hızlı, kansız, Türkiye’den büyük sayıda asker konuşlandırmadan, Irak’ı bölmeden, burada olabildiğince ‘demokratik’, barışçı, istikrarlı bir yönetim kurulması olacaktır. Rasyonellik, a) alternatif yolların risk, maliyet, getiri ve sonuçlarının hesaplanmasını, 2) ihtimal hesabı yapabilmeyi, 3) kar-zarar hesabı yapmayı, 4) tanımlanmış ve düzenli bir öncelikler hiyerarşisine sahip olmayı ve 5) araçlarla amaçlar arasında net ilişkiler kurmayı gerektirir. Saddam’ın rasyonel olup olmadığı önemli bir tartışma konusudur. Irak liderinin ‘deli olduğu’ söylenemese ve aslında iyi bir taktisyen olduğu iddia edilebilirse de, geçmişte, hem de bazen işler kendi lehine giderken yaptığı yanlış tercihler, risk almaya olan eğilimi, baskı altında hata yapmaya müsait mizacı büyük ihtimalle hareket ve sözleriyle Washington’a ihtiyaç duyduğu fırsatı verecektir. Saddam bunun son örneğini, Irak’ta ‘henüz bir şey bulamadıklarını’ açıklaması beklenen BM denetçilerini sert ifadelerle eleştirdiği konuşmasında vermiştir. Saddam’ın bir yerlerde hata yapması, baskı altında ‘yanlış yapması’, Amerikan provokasyonuna gelmesi kaçınılmaz olmasa da yüksek bir ihtimaldir. Iraklı bilim adamlarının sorgulanmak için ülke dışına çıkarılması konusu kısa vadede ABD’ye istediği bahaneyi sağlayacak konulardan biri olabilir. (Şanlı Bahadır Koç, Amerika Araştırmaları Masası, Araştırmacı)
Comments:
Yorum Gönder
|
