TurcoPundit |
|
|
US foreign policy and Turkish-American relations Şanlı Bahadır Koç
Archives
|
Cuma, Ocak 24, 2003
G- ABD 24 Ocak Türkiye’nin K. Irak’ta Askeri Harekatı Türkiye’nin K. Irak’ta askeri bir harekata girmesinin olumlu ve olumsuz sonuçları şunlar olabilir: Harekatın riskleri, maliyetleri, olumsuz yönleri ve gerçekleşebilecek kötümser senaryolar - 1) Türkiye-AB ilişkilerini olumsuz etkileyebilir. Bu harekat Avrupalıların gözünde Türkiye’nin Orta Doğulu imajını güçlendirebilir. Harekatın ABD ile koordineli yapıldığı düşüncesi Türkiye’nin Avrupa’ya girerse Washington’un ‘truva atı’ olacağı şeklindeki endişeleri arttırabilir. 2) ABD’nin bilgisi ve onayı dışında olursa bu ülkenin ültimatomu ile karşılaşabilir. ABD, Türkiye’nin harekatının Araplar tarafından Irak’ın bölünmesinin yolunu açacağı şeklinde görülmesinden endişe edebilir. Washington, Türkiye’nin müdahalesine ancak Tük topraklarında çok sayıda askerinin konuşlanması, transit geçmesi, hava üslerinin sınırsız, şartsız kullanılması karşılığında onay verebilir. 3) Türkiye’nin savaşa-silahlı çatışmaya-başka ülkenin topraklarında harekata girmesinin ekonomi ve piyasalara olumsuz etkisi bunun dışında kalmasına oranla daha çok olabilir. Özellikle, harekatın süresi, ekonomik maliyeti, başarı şansı ve derecesinin ne olacağı ile ilgili beklentiler olumsuz olursa piyasalarda başta faizler ve döviz fiyatları ciddi yükselişler gösterebilir. 4) Türkiye’nin harekatı, ne kadar tersini anlatmaya çalışsa da, dünya ve özellikle Arap kamuoyu tarafından, yayılmacı, Musul ve Kerkük üzerine eski hak iddiası üzerine bina edilmiş bir hareket olarak görülebilecektir. Ankara, Amerika’nın 'piyonu' ve 'maşası', onun ‘ayak işlerine koşan’ bir ülke olarak görülebilecektir. Türkiye bunun aslında Irak’ın toprak bütünlüğünü koruma amacıyla yapıldığını söylese de Arapları ve İran’ı inandırmada güçlük çekecektir. Ve belki de Suriye ve İran’ı Irak içine yönelik askeri harekata başvurma konusunda teşvik ve tahrik edebilecektir. 5) Özellikle K. Irak’ta Kürt gruplarla askeri çatışmaya girilmesi durumunda bu Türkiye’nin içinde terör eylemleri ile, bilinen bazı rezervlere rağmen, sağlanmış barış ortamını tehlikeye atabilir, Türkiye’nin içinde Kürt milliyetçiliğini daha da körükleyebilir. Türkiye’nin Kürtlerin düşmanı olduğu duygusu daha da güçlenebilir. 6) Harekat Türkiye ile Arapları bir rekabet, güvensizlik ve hatta çatışma ortamına sokarak Türkiye’yi İsrail seçeneğine kilitleyebilir. 7) Mevcut hükümet, sonu açık bir savaşın, askerin siyaset üzerindeki rolünü korumasına ve hatta belki daha da arttırmasına katkıda bulunacağından endişe ile böyle bir seçenekten olabildiğince kaçınacaktır. Hükümet ayrıca harekatın ekonomik sonuçlarına çok duyarlı olacak ve ekonomik programın aksamasından, hedeflerin gerisinde kalınmasından, piyasaların olumsuz tepki vermesinden çekinecektir. 8) Irak’ta askeri harekat Türkiye’yi başka bazı konulara geri adım atmaya itebilir. Hem Irak’ta hem Kıbrıs’ta yayılmacı bir görüntü çizmemek için ikincisinde daha yumuşak bir tavır almaya sevk edebilir. 9) Uzun vadede harekat Türkiye’ye duyulan şüpheyi arttırarak, onun güvenlik problemlerini ağırlaştırabilir ve savunma harcamalarını azaltmasına fırsat vermez ve hatta daha da arttırmak zorunda bırakabilir. 10) Türk ordusunun kendisi bile böyle sonu açık, amaçları muğlak ve değişken, kontrolden çıkma riski olan, zayiat verebileceği bir harekat konusunda çok istekli olmayabilir. Saddam elindeki son kitle imha silahlarını Türk askerine ya da Türkiye topraklarına karşı kullanabileceği endişesi içinde olabilirler. Kürt tehdidinin aslında ABD’nin yarattığını, körüklediğini ve bizi de işin içine çekmek için kullandığını düşünebilirler. 11) Askeri harekat Türk kamuoyunda yeteri kadar desteklenmeyebilir. 12) Harekattan sonra Türkiye Türkmenlerin hukuki olarak olmasa da duygusal olarak garantörü olabilir. Onların başı sıkıştığında tekrar müdahale etmek zorunda kalabilir. Harekatın muhtemel getirileri ve iyimser ihtimaller - 1) Harekat, Türkiye’nin Irak’ın parçalanmasına, Kürt devletine veya ona yakın ya da ona yol açacak gelişmelere izin vermeyeceğini ve bu konuda elinden gelen her şeyi yapma kararlılığını ortaya koyabilir. Türkiye’nin askeri varlığı, Kürtlerin devlet kurma hayallerini rafa kaldırmalarına, ‘başka bahara ertelemelerine’ neden olabilir. 2) Kısa ve kesin bir başarı Türkiye’nin kendisine, ordusuna olan güvenini tazeleyebilir. Türkiye, güçlü, sınırları ötesinde etkiye ve güç projeksiyonuna sahip bir görüntü çizebilir. 3) Kısa, kesin, kolay ve maliyetsiz bir başarı piyasalara olumlu doping yapar. 4) Washington, Türkiye’nin harekatının kendi müdahalesini kolaylaştıracağı, Türkiye’nin desteğini alacağı için olumlu karşılayabilir.5) Türkiye’nin harekatı diğer komşu ülkelerin bilgisi ve hatta onayı ile onlarla koordineli şekilde gerçekleşebilir. 6) Göç ve teröristlerin Türkiye’ye sızması olumsuz gelişmeleri önleyebilir ya da daha kolay kontrol altına alabilir. 7) Türkiye, Avrupa’ya kendisinde olmayan askeri güç ve bunu kullanma iradesi gibi özellikleri olduğunu kanıtlar. (Şanlı Bahadır Koç, Amerika Araştırmaları Masası, Araştırmacı)
Comments:
Yorum Gönder
|
