TurcoPundit |
|
|
US foreign policy and Turkish-American relations Şanlı Bahadır Koç
Archives
|
Perşembe, Mart 13, 2003
G-ABD 13 Mart Amerika’ya Direniş ve Bilardo Amerikan yönetimi göründüğü kadarıyla ‘işi eline yüzüne bulaştırdı.’ Halbuki Washington Türkiye’nin istek ve duyarlılıklarına daha hassas olsa idi bugün savaş çoktan başlayıp bitmiş olabilir ve hatta bu savaş için gerekli olduğu düşünülen yeni bir BM kararı bile alınmış olabilirdi. İleride bu krizin tarihi yazıldığında, Washington’un Türkiye’ye yönelik politikasının, belki savaşı engellediği değil ama, ABD’ye diplomatik faturasının bu derece artmasının en büyük nedeni olduğu yazılabilir. Washington Türkiye ile bu kadar vakit kaybetmese ve sonunda geçici de olsa bir ‘hayır’ almasa, ABD’ye yönelik direnişin esas çekirdeğini oluşturan Fransız-Alman miğveri ve onun etrafındaki halka muhtemelen bu ölçüde serpilip gelişemezdi. Amerika’ya direnmek isteyen bir çok ülke ve halk vardı belki ama kimse bunu tek başına yapmak istemiyor ve Washington’un ‘hışmın uğramaktan’ korkuyordu. Türkiye, Fransa ve Almanya gibi ülkeler, belki farklı ama ciddi nedenlerle, Washington’a direnebildiler. Amerika’yı dengelemeye yönelik koalisyon şu an bile hala daha çok ‘embriyonik’ bir seviyede ve hala parçalanmaya müsait olsa da, Washington’un hatalarının arkası gelirse bu direnişin daha da artması ve kemikleşmesi beklenebilir. Tarihin akışında büyük fikirler, liderler, önüne geçilmez akımlar kadar beklenmeyen 'kaza' ve tesadüflerin de etkili olduğuna bir kez daha şahit oluyor olabiliriz. Bu krizden, giderek daha çok insanın düşündüğü gibi yeni bir global bloklaşma ve uluslararası düzen çıkarsa, bunda Schroeder’i iktidarda tutan Almanya’daki sellerin ve Amerikan basınında yayınlanan Türkiye’yi inciten türdeki birkaç karikatürün de önemli etkisi olduğunu düşünmek gerekebilir. Dünya siyaseti Soğuk Savaş’ta pinpon, 90’lı yıllarda Washington’un tek başına oynadığı squashe benzerken, günümüzde ise yavaş yavaş çok oyunculu ve çok toplu bir bilardo oyununa benzeme işaretleri gösteriyor. Bu süreç henüz geri çevrilemez değildir, ancak olayların yönü bundan sadece birkaç ay önce bile düşünülemeyecek kadar hızlı ve açıktır. ABD ile Avrupa arasında tercih yapmak durumuna itilen ve tercihleri çok önemli üç ülke Rusya, İngiltere ve Türkiye’dir. Bu üç ülke tarihi, coğrafi ve stratejik nedenlerle iki tarafa da meyledebilirler. İngiltere’nin bile ilelebet Amerika’nın sadık müttefiği olarak kalacağı o kadar kesin değildir. ABD Savunma Bakanı Donald Rumsfeld’in geçen gün İngiltere’nin harekata katılmayabileceğini açıklaması çok önemlidir. ABD’nin harekatı İngiltere’siz yapmasının hem savaşın genel gidişatı ve hem de Türkiye’nin oynayacağı rol üzerinde çok ciddi etkisi olacaktır. Eğer ABD yanına İngiltere’yi bile alamazsa Türkiye’nin bu harekata daha önce düşünülen türden bir katkı yapması çok zor olacaktır. (Şanlı Bahadır Koç, Amerika Araştırmaları Masası, Araştırmacı)
Comments:
Yorum Gönder
|
