TurcoPundit |
|
|
US foreign policy and Turkish-American relations Şanlı Bahadır Koç
Archives
|
Pazartesi, Temmuz 07, 2003
G- ABD 7 Temmuz Özel Tim Krizi - 3 İlişkiler tam da yavaş yavaş ‘düzelir gibiyken’ niye? Hadisenin Türk-Amerikan ilişkilerinde, tam şiddeti, derinliği ve süresi şu an için belli olmamakla beraber, ciddi olumsuz etki yapacağı açıktır. Türk özel timine yönelik operasyonun nasıl gerçekleştiği, ne tür bir güç kullanıldığı, Türk askerlerinin nasıl karşılık verdikleri, Amerikan kuvvetlerinin Türk askerlerine nasıl bir muamelede bulundukları zamanla açıklığa kavuşurken Amerikalıların elinde olduğu iddia edilen istihbaratın içeriği ve kaynağı, Amerikan yönetiminin kriz boyunca sergilediği sessizliğin nedeni ve operasyonda ve sonrasında karargahta gerçekleşen hasar ve talanda Kürt grupların oynadığı rol gibi bazı konular henüz açıklığa kavuşmamıştır. ABD’nin, Irak’ın artık kendi kontrolü ve sorumluluğu altında olduğunu ve buradaki Türk askeri varlığını kabul edemeyeceği sinyalini vermek için bu tür bir girişimde bulunması anlaşılması zor ve kabul edilmesi imkansızdır. Olayın askerle hükümetin ya da Türkiye ile ABD’nin arasını bozmaya yönelik bir bir amacı ve/veya sonucu olabilir mi? Hükümetin tepkisini bir parça ağırdan alması ve sınırlı tutmasında bu tür endişelerin de rolü olmuş olabilir. Olayın kendisi ve biçimi, eğer düzeltilmezse, Türk devletinin hem kendi halkı hem de K. Irak’taki Kürtler ve Türkmenler gözünde önemli ölçüde prestij kaybına neden olacaktır. Türkiye, olayla ilgili olarak ABD’den 1) ayrıntılı bir açıklama ve 2) özür, 3) bir daha benzer bir olayın gerçekleşmeyeceği yönünde garanti, 4) uğranan maddi ve manevi zarar karşılığında tazminat ve 5) sorumluların cezalandırılmasının sözünü istemekte ısrar etmeli ve 6) olayın takipçisi olmalıdır. Ancak öte yandan, Türkiye’nin yukarıdaki türden taleplerine Amerika’dan tamamen olumlu cevaplar gelmezse ne yapacağını ve bu sorunu ilişkilerin geleceğinde ne ölçüde merkezine koyacağını şimdiden düşünmesi gerekir. Amerika tarafından umursamazlık ve ‘bir hata olmuş uzatmayın’ şeklinde gelebilecek yaklaşımlara karşı Türkiye’nin önündeki opsiyonlar neler olabilir? Bu arada, Türk medyası olaya olan ilgisini kaybetmemelidir. ABD, ya da onun içindeki bazı unsurlar Türkiye’yi bir oldu bitti ile geri adım atmaya (K. Irak’tan çekilmeye) ya da aşırı tepkiler vermeye zorlayarak Türkiye aleyhtarı havayı arttırmaya çalışmış olabilirler mi? Bu olay, Amerika’nın bir tür mahcubiyet duyarak Türk askeri varlığının K. Irak’tan çekilmesi yolundaki isteklerini bir nebze azaltacak ve bir süre için erteleyecek midir, yoksa ‘bakın böyle nahoş olaylar olmasını istemiyorsanız artık buradan çekilin’ mi denecektir? ABD’nin Türkiye’ye Irak’ta istenmediğini hissettirmesinin en etkili ve uygun yolunun bu olup olmadığı tartışmalıdır. Eğer Amerikalıların ‘işi ellerine yüzlerine bulaştırdıkları’ ortaya çıkarsa bu durum ilişkide bir süredir kaybettiğimiz gözüken moral üstünlüğü ya da en azından pariteyi tekrar sağlamamıza yardımcı olabilir. Bu olay, nasıl sonuçlanacağına da bağlı olarak, geçici olmayabilecek bir süre için Türkiye genelinde milliyetçiliğin ve Amerikan aleyhtarlığının artmasına neden olabilecek ve hatta bazı devlet kurumları içinde dengeleri etkileyebilecektir. (Şanlı Bahadır Koç, Amerika Araştırmaları Masası, Araştırmacı)
Comments:
Yorum Gönder
|
