TurcoPundit |
|
|
US foreign policy and Turkish-American relations Şanlı Bahadır Koç
Archives
|
Cuma, Kasım 14, 2003
Bu sitedeki yeni mesajları e-mail ile almak istiyorsanız lütfen ajp1914@yahoo.com adresine yazınız G-ABD 14 Kasim Irak’ta Yetki Devrinin Hızlandırılması-2 Konseyin yapısı kadar önemli bir başka konu da devleti ve rejimi şeklini belirleyecek olan Anayasa’nın kim tarafından, nasıl ve ne zaman yazılacağıdır. Başta Sistani gibi Şii liderler (muhtemelen nüfus içindeki çoğunluklarına güvenerek) bir an önce seçim yapılmasını ve bu seçimle gelecek Meclis ve Hükümet’in Anayasayı hazırlamasını isterken, Konsey’in çoğunluğu ise önce Iraklılardan oluşan geçici bir Yönetim oluşturulmasını, bunu seçimlerin takip etmesini ve Anayasa’nın yazılmasının da en sona bırakılmasını istemektedir. Bu süreci daha da karmaşıklaştıran başka faktör de 15 Aralık’a Anayasa’nın yazılma esaslarını belirlenmesini öngören 1511 BMGK kararıdır. Bu arada Washington’da, yetkilerin yerel liderler ve onların seçeceği bir lidere devrini içeren ama Irak’a uyarlanması zor görünen ‘Afgan modeli’ de tartışılmaktadır. Washington’da Irak’taki durumla başa çıkma konusunda, aralarında zaman zaman sadece nüans derecesinde fark da olsa, dört ana düşüncenin varlığından bahsedilebilir: 1) Başkan’ın Teksas’daki günlerinden beri en yakın siyasi danışmanı olan ve tam bir ‘seçim kazanma makinesi’ olan Karl Rove’un temsil ettiği Amerikan seçimlerinden önce çekilmek gerektiğini düşünenler. 2) Rumsfeld gibi Irak’taki mevcut asker sayısının yeterli olduğunu düşünenler. 3) Daha fazla Amerikan askeri gönderilmesini savunan ve buna direndiği için Rumsfeld’i eleştirmekten kaçınmayan Yeni Muhafazakarlar. 4) Powell’ın kişiliği ile özdeşleşen ve Irak projesini uluslararasılaştırmaya sıcak bakan kesimler. Yeni Irak’ın bir çeşit federasyon olması gerektiği fikri bir çok çevre tarafından dile getirilmesine rağmen bunun kaçınılmaz ya da engellenmez olduğunu düşünmek doğru olmayabilir. Eğer Anayasa’nın yazılması süreci Konsey’in mevcut yapısını yansıtırsa devletin bir çeşit federasyon olması, Anayasa seçimlerden sonra yazılır ise de Şiiler’in etkisiyle İslami karaktere sahip kuvvetle muhtemeldir. Muhtemel bir federasyonun etnik veya coğrafi temelde, parçaların merkezle ilişkile gevşek veya sıkı olan ve ayrılmaya imkan tanıyan ya da buna kapıyı kapatan şekillerde gerçekleşmesi mümkündür. Muhtemel yeni bir tartışma konusu da dinin yeni rejim üzerindeki etkisinin derecesidir. Irak’ı oluşturan unsurların, Irak’ın toprak bütünlüğünü bozmadan, sağlık, eğitim ve belli şartlarda asayiş dahil kendi işlerini kendi yürütebildikleri özerklik Türkiye için de optimal bir sonuç olabilir. (Sanli Bahadir Koç, Amerika Arastirmalari Masasi, Arastirmaci - Serhat Erkmen, Orta Dogu Arastirmalari, Asistan)
Comments:
Yorum Gönder
|