TurcoPundit |
|
|
US foreign policy and Turkish-American relations Şanlı Bahadır Koç
Archives
|
Cuma, Ocak 16, 2004
Bu sitedeki yeni mesajlar? e-mail ile almak istiyorsan?z l?tfen ajp1914@yahoo.com adresine yaz? G-ABD 16 Ocak Şiiler, Kürtler / İncirlik Türkiye’nin Irak’ın alacağı şekille ilgili tercihleri şöyle özetlenebilir: Üniter Irak, o olmazsa 18 vilayet üzerinden bir federasyon, o da olmuyorsa Kerkük Kürt bölgesi dışında bırakan bir federasyon ve petrol gelirleri ile ordunun Bağdat’a bağlı olması, yerel paramiliter güçlerin dağıtılması ya da çok az rakamlarla sınırlandırılması, bölgelerin Irak’tan ayrılmasına karşı anayasada ciddi engeller konması. “Eğer sonunda federasyona razı olacaksak bunu neden hemen yapmıyor ve Kürtlerle gerekli olmayan bir gerginlik yaşıyoruz?” sorusunun cevabı bunun bir pazarlık olduğudur. Türkiye sonunda federasyona razı olacaksa bile bunu çok önceden belli etmemelidir. Şu an gündemde çok önde yer almamakla beraber yeni Irak’ta dinin siyasi hayatta oynayacağı rol konusunda Ankara’nın bu rolün sınırlı olması yönünde bir tercih olduğu düşünülebilir. Türkiye sınırlarında yeni bir İslam devleti görmek istemeyeceği gibi, bu yönde gelişmelerin bir Kürt devleti kurulma ihtimalini arttıracağından da çekinmektedir. ‘Şii tehdidi’ ya da ‘Şii korkusu’ Türkiye açısından paradoksal anlamlar taşımaktadır. Bu endişe bir yandan ABD – ve belki İsrail’e- Irak’ı bölmemek- ya da bölünmesini engellemek- için yeni bir neden verirken, öte yandan da Kürtlerin ayrılma konusundaki motivasyonlarını ve belki de haklılıklarını arttırabilecek bir faktör olabilir. Kürtler “Şii fundamentalizmini” bahane göstererek Irak’ın entegre bir parçası olmaya zorlanamayacaklarını öne sürebilirler. ABD, Kürtler ayrıldığında kendi açısından Irak’ın geri kalanını kontrol etme kapasitesi iyice azalacağı için bir yandan Kürt devletine karşı dururken, öte yandan da, kendi içinde, Kürt davasına sempati duyanlar, Kürt devletini Amerikan ve İsrail çıkarları açısından münasip görenler ve buna öncelik verenlerin yönlendirilmesi ile bu konuda olması gereken kadar net durmayabilir. Bu arada Ankara’nın, El Hekim gibi Konsey içinde yer alarak Amerikan işgalinin meşruiyetini bir anlamda kabul etmiş olan Şii liderlerin yanında, giderek rolü daha da merkezileşen Sistani ile de diyalog yolunu denemesi gerekebilir. Gerçi Sistani, Amerikalı temsilcilerle bile direk görüşmeyi reddederek kendini bir çeşit gizem perdesinin arkasına gizlemektedir ama bu yönde denemelerde bulunmak ve en azından dolaylı olarak temas kurmaya çalışmak –eğer bu daha önce yapılmadıysa- yanlış olmayacaktır. Sistani ile diyalog, Kürtlerin taleplerine karşı Şii kitlelerin tepkisini, ABD’nin dikkatini çekecek kadar net ama aynı zamanda kontrolsüz olmayacak bir düzen içinde dışa vurmaları konusunda önemli olabilir. Ayrıca böyle bir diyalogla Sistani’ye İslam’ın Irak’ta oynayacağı rol konusunda abartılı ve aceleci taleplerde bulunmanın Kürtlerle ilgili probleme neden olabileceği mesajı da iletilebilir. Türkiye, Iraklı Kürtlerin talepleri ile ilgili endişelerini sadece kendi ağzından ifade etmenin ötesinde, benzer endişeleri paylaşan, ya da paylaşması gerektiği halde ilgisi bu noktanın dışına takılmış grupları da bilgi ve argümanlarla beslemek yoluna gitmelidir. (Şanlı Bahadır Koç, Amerika Araştırmaları Masası, Araştırmacı) İncirlik İncirlik konusuna birkaç açıdan bakılabilir. i) Milli egemenlik: İdeal olan, kendisine yönelik direk, ivedi ya da potansiyel bir tehdit olmadığı zaman Türkiye’de yabancı üs ve silahlı kuvvetlerin bulunmaması, bulunduğunda da bunların hareketlerinin tamamen kontrol altında, şeffaf, parlamentonun bilgisi ve onayı dahilinde olmasıdır. ii) ABD ile ilişkiler: Irak savaşından sonra Irak’ta Amerika’nın istediği türden bir düzen kurulması durumunda, İncirlik’in rolünün değişeceği ve azalacağı tahmini yanlış değildir. Ancak Irak’taki durum belirsizliğini koruduğu için bu hemen gerçekleşmeyebilir. Başbakan’ın Irak’la ilgili endişe ve şikayetlerini dile getireceği Washington gezisi öncesinde ABD’yi fazla “kızdırmamak” istemesi anlaşılabilir bir durumdur. Ancak rotasyon için verilen iznin gizliliğini anlamak zordur. Söz konusu olan yüz binlerce asker olduğu için bu iznin hep gizli kalmaya devam edeceğini düşünmüş olmaları da güçtür. iii) Hukuki boyut: İncirlik söz konusu rotasyon gibi faaliyetler için açık ve kontrollü olmak, bir açık çeki içermemek şartıyla kullandırılabilir. Ancak bu izin kontrollü ve sınırlı olmalı, buradan fiili olarak güç kullanılması ihtimalini içermemelidir. ABD’nin Irak savaşında kullanamadığı Avrupa’daki üs ve kuvvet yapısında değişiklikler planladığı sır değildir. ABD buradaki gücü, 1) kendisine “sorun yaratan” ülkelerden kolaylık gösterenlere, 2) önümüzdeki dönemde temel meşgalesi olacak olan Orta Doğu’ya uzak ülkelerden yakın olanlara, ve belki de 3) ilerideki benzer durumlarda, büyüklüğü ve gücü ile, ABD’ye direnebilecek ve üslerin kullanımı konusunda zorluk çıkarabilecek ülkelerden, bunu yapması daha güç olacak küçük, zayıf ve ABD’ye bağımlılığı daha fazla olan ülkelere kaydırmayı düşünmektedir. Ayrıca ABD bir bölgede tek bir ülkeye bağımlı olmaktansa alternatiflerini çoğaltmayı ve kriz zamanlarında güç konuşlandırmak için “tek bir ata oynamamayı” istemektedir. İncirlik yukarıdaki kriterlere bakıldığında ortalarda bir yerdedir. Ankara Almanya ve Fransa kadar güçlü değilse de 1 Mart’ta ABD’ye direnebileceğini göstermiştir. Ayrıca Ankara’nın bu üssü İran ve Suriye’ye karşı kullandırması ihtimali de düşüktür. Ancak ABD, S. Arabistan’dan askeri olarak çekildikten sonra İncirlik’i de hemen kaybetmek istemeyecektir. Pentagon, İncirlik’i fiili olarak güç projekte etme anlamında değilse bile sadece buradaki varlığı ile kazanacağı bölgesel bir caydırıcılık amacıyla “saklı tutmak” isteyecektir. ABD için İncirlik sadece Güney’e değil, daha sınırlı olmak şartıyla Kafkaslar’a yönelik olarak da düşünülebilecek bir üstür.(Şanlı Bahadır Koç, Amerika Araştırmaları Masası, Araştırmacı)
Comments:
Hırsızlar genç kızın evine zorla girerek, hatuna 2 kişi sert porno yaparak tecavüz ve taciz adı altında bangbros sex yaparak sikiyorlar |
