TurcoPundit |
|
|
US foreign policy and Turkish-American relations Şanlı Bahadır Koç
Archives
|
Cuma, Şubat 06, 2004
Bu sitedeki yeni mesajları e-mail ile almak istiyorsanız lütfen ajp1914@yahoo.com adresine yazınız G-ABD 05 Şubat Kürtler ve Federasyon Erbil’deki bombalı saldırıların hem Kürtlerin Irak’ın geri kalanından ayrı olma isteklerini ve hatta kararlılıklarını perçinlemek, hem de Amerikalıların Kürtlerin taleplerine karşı gösterecekleri hoşgörüyü arttırmak gibi sonuçları olabilir. Amerikalıların Kürtleri bir daha açıkça ortada bırakmaları bu kez daha güçtür. Kürtler Kerkük, petrol, vergi ve ordu gibi konularda geri adım atmaya henüz yaklaşmış görünmemektedir. Son bombalanma ile beraber dünyada Kürtlerin taleplerine karşı duyulan sempati artabilir. Olayda ölenler arasında bağımsızlık talebine temkinli yaklaşan Kürt liderler olması bazı komplo teorilerine kaynaklık edebilecekse de şu aşamada bu konuda bir şey söylemek güçtür. ABD’nin kendisi de bir federasyon olduğu için Irak’ta federal bir çözüme olumlu anlamda önyargılı baktığının altını çizenlerin, ABD’deki coğrafi federal yapı ile Kürtlerin istediği etnik temelli federasyon arasındaki farklılıkları gözden kaçırmamaları gerekir. ABD’deki federal birimler herhangi bir dini ya da etnik esasa göre değil, tam tersine bunu engelleyecek şekilde çizilmiştir. ABD’deki Başkanlık kurumu ülkenin birliğinin en önemli ve güçlü sembolüdür. ABD’den federal birimlerin ayrılması söz konusu olmadığı gibi İç Savaş da Kuzey tarafında başka bazı nedenlerin yanında ülkenin bütünlüğünün parçalanmasını engellemek amacıyla yapılmıştır. Irak’ın tarihi, etnik yapısı ve uluslaşma süreci ile ABD’ninkiler arasında ciddi bazı farklılıklar olsa da, sonuçta çok sık tekrarlandığı için daha az geçerli olmayan şu genellemeyi hatırlamakta fayda vardır: Etnik temelli federasyonlar, bazı istisnalar haricinde, merkezkaç kuvvetler yaratmaya en hafif deyişle meyilli olmakta ve hatta bunun da ötesinde adeta koşullanmaktadırlar. Irak’ın etnik temelli bir federasyon olması bir süre sonra bölünmesini nerede ise kesinleştirecektir. Bu temel gerçeği tekrarlayan herkesi değişimin yönünü, hızını ve doğasını kestiremeyen dünyayı takip etmekten aciz insanlar olarak görmek haksızlık olabilir. Ayrıca Kürtler bir yandan kısmen anlaşılır nedenlerle Irak’ın parçası olmaya isteksiz yaklaşırlarken, öte yandan da başta Türkmenler olmak üzere diğer etnik ve dini gruplara yaklaşımları ile güven vermekten uzak bir görüntü çizmektedirler. Eğer Irak’ta Kürtler ve Araplardan oluşan iki federal birim oluşursa, Kürtlerin Avusturya-Macaristan İmparatorluğu’nda 1867 sonrasında Macarların oynadığı türden kendi içlerindeki azınlıklara tahammülsüz bir rol oynamaları ihtimali bulunmaktadır. Başka bir tarihsel benzetme daha yapmak gerekirse Kürtler, uluslaşma sürecini geç yaşayan ve bu nedenle 19 . yüzyılın ikinci yarısında Avrupa’daki diğer büyük devletleri tedirgin eden Almanların yarattığına benzer bir sıkıntı yaratmaktadır. (Şanlı Bahadır Koç, Amerika Araştırmaları Masası, Araştırmacı)
Comments:
Yorum Gönder
|